Jako Forum Wileńskie stanowczo opowiadamy się przeciwko ograniczeniu się Ministerstwa Kultury RL do zastosowania tylko kary upomnienia wobec przewodniczącego Państwowej Inspekcji Językowej, Audriusa Valotki. Uważamy, że zakończenie tej sprawy tylko upomnieniem wysyła 3 bardzo groźne sygnały, o których mówili też przedstawiciele litewskiej inteligencji.

Litwa w wojnie informacyjnej

Po pierwsze — w Europie znów jest wojna, która toczy się także na płaszczyźnie informacyjnej i Litwa też w niej jest stroną. Rosja nieraz wykorzystywała starą taktykę „divide et impera” (pol. „dziel i rządź” — przyp. red.). Państwo litewskie nie może w tym wypadku pozwalać urzędnikom na negatywne wypowiedzi względem mniejszości narodowych bez konsekwencji i bez odpowiedzialności za swe słowa, gdyż może to być wykorzystane na jej niekorzyść.

Przyzwolenie na szowinizm

Po drugie — szowinizm i nacjonalizm na Litwie po raz kolejny otrzymały zielone światło. Dostały jeden tylko wymóg — nie „afiszować się”, ograniczyć się „do kuchni”. To znak, że same poglądy ultranacjonalistyczne w XXI-wiecznej Litwie są tolerowane i powszechne. W cywilizowanym kraju europejskim nie ma miejsca na takie wypowiedzi nawet „w kuchni”.

Spolegliwość wobec dyletanctwa

Po trzecie — Litwa niczego nie nauczyła się od Polski i walczącej Ukrainy. W Polsce Litwini ustawowo mają nazwy miejscowości po litewsku i język litewski jako język pomocniczy — zgodnie z wymogami Konwencji Ramowej o ochronie mniejszości narodowych. Prezydent Litwy, Gitanas Nausėda, 24 sierpnia w Dniu Niepodległości Ukrainy przemawiał w Kijowie po ukraińsku, podkreślił umiłowanie Ukraińców dla wolności. Jednak efektywność to nie tylko umiłowanie dla wolności — to także bezwzględność wobec dyletanctwa, korupcji i antydemokratycznej mentalności. Zaś Litwa z takim podejściem chce być w Europie, ale tylko jedną nogą — czerpać korzyści, ale nie brać odpowiedzialności.

Domagamy się od Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej wyraźnego potępienia słów przewodniczącego Państwowej Inspekcji Językowej Audriusa Valotki oraz określenia swojego stanowiska wobec ultranacjonalizmu i szowinizmu wymierzonego w litewskich obywateli polskiej narodowości.

dr hab. Jarosław Wołkonowski, prezes Forum Wileńskiego

Beata Pietkiewicz, poseł na Sejm Republiki Litewskiej

Zarząd Forum Wileńskiego

Wilno, 2023, 28 sierpnia